Việc xây dựng một phòng sạch đòi hỏi sự chú ý đặc biệt đến từng chi tiết, đặc biệt là lựa chọn vật liệu xây dựng phòng sạch. Không chỉ cần đảm bảo độ bền, vật liệu còn phải đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về vệ sinh và an toàn. Tuy nhiên, trong quá trình lựa chọn, nhiều người thường mắc phải những sai lầm phổ biến có thể ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của phòng sạch. Hãy cùng KYODO tìm hiểu những sai lầm đó để từ đó có thể đưa ra quyết định đúng đắn hơn.
1. Những sai lầm phổ biến khi chọn vật liệu xây dựng phòng sạch
Khi thiết kế và xây dựng phòng sạch, việc lựa chọn vật liệu phù hợp sẽ quyết định hiệu quả và tính an toàn của không gian. Tuy nhiên, có một số sai lầm phổ biến mà nhiều doanh nghiệp gặp phải trong quá trình này. Dưới đây là một số lỗi thường gặp mà doanh nghiệp cần lưu ý:
- Không tìm hiểu về đặc tính vật liệu: Việc không nắm rõ các đặc tính kỹ thuật của vật liệu như khả năng chống ẩm, kháng hóa chất hay độ bền có thể dẫn đến những quyết định sai lầm.
- Bỏ qua yêu cầu tiêu chuẩn: Mỗi ngành công nghiệp đều có các tiêu chuẩn riêng về phòng sạch. Việc không tuân thủ những yêu cầu này có thể ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm và an toàn lao động.
- Chọn vật liệu giá rẻ: Mặc dù chi phí thấp có thể hấp dẫn, nhưng việc sử dụng vật liệu kém chất lượng có thể gây ra nhiều vấn đề về hiệu suất và tuổi thọ của phòng sạch.
- Không xém xét khả năng bảo trì: Những vật liệu khó bảo trì hoặc làm sạch có thể làm tăng chi phí và thời gian cho công tác duy trì phòng sạch.
2. Các yếu tố cần cân nhắc khi lựa chọn vật liệu xây dựng phòng sạch
Việc lựa chọn vật liệu xây dựng phòng sạch phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Dưới đây 3 tiêu chí quan trọng cần xem xét khi chọn vật liệu cho phòng sạch.
Tính tương thích với môi trường phòng sạch
- Kháng hóa chất: Vật liệu phải chịu được các loại hóa chất tẩy rửa, khử trùng thường xuyên sử dụng trong phòng sạch mà không bị ăn mòn, biến dạng.
- Kháng khuẩn: Bề mặt vật liệu phải trơn nhẵn, không tạo khe hở, hạn chế vi khuẩn bám dính và sinh sôi.
- Kháng tĩnh điện: Yêu cầu đối với các vật liệu xây dựng phòng sạch điện tử, vật liệu cần có khả năng chống tích điện tĩnh để tránh gây hư hỏng thiết bị.
Tính chất vật lý
Vật liệu xây dựng phòng sạch cần có độ bền cơ học cao để chịu va đập và mài mòn, trong khi bề mặt cứng giúp dễ vệ sinh và ngăn ngừa bụi bẩn. Màu sắc cũng phải bền, không phai hay bạc màu dưới ánh sáng và hóa chất. Ngoài ra, tùy thuộc vào yêu cầu của từng phòng sạch, vật liệu cần có khả năng cách nhiệt và cách âm để tạo ra môi trường làm việc ổn định và hiệu quả.
Tính an toàn
Vật liệu phải đảm bảo không độc hại, không phát sinh các chất gây hại đến sức khỏe con người và môi trường. Đặc biệt, trong các phòng sạch sử dụng hoặc chứa hóa chất dễ cháy, yêu cầu về khả năng chống cháy nổ của vật liệu càng trở nên quan trọng, giúp bảo vệ cả người lao động lẫn thiết bị và duy trì môi trường làm việc an toàn, ổn định.
Ngoài ra, một số vật liệu xây dựng phòng sạch cần được phủ hoặc phun giấy bạc để đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về độ sạch, ngăn ngừa sự tích tụ bụi bẩn và đảm bảo môi trường phòng sạch luôn đạt yêu cầu. Đồng thời, việc theo dõi và kiểm tra thường xuyên các chỉ số như độ sạch là rất cần thiết, vì hiệu suất của vật liệu có thể giảm dần do quá trình hao mòn theo thời gian.
3. Phân loại vật liệu xây dựng phòng sạch
Mỗi cấp độ sạch sẽ có những yêu cầu riêng biệt về vật liệu, phụ thuộc vào thiết kế và công năng sử dụng của phòng. Dưới đây là cái nhìn tổng quan về các loại vật liệu phổ biến được sử dụng cho các thành phần chính của phòng sạch, bao gồm tường, sàn, cửa và trần.
Vật liệu cho tường
Tường trong phòng sạch thường được xây dựng bằng các loại panel như EPS (Expanded Polystyrene), PU (Polyurethane), PIR, Rockwool,… Những vật liệu này không chỉ có khả năng cách âm và cách nhiệt hiệu quả, mà còn hỗ trợ duy trì môi trường ổn định và sạch sẽ. Việc sử dụng các panel chuyên dụng này giúp dễ dàng hơn trong việc thi công và bảo trì, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về kỹ thuật.
Vật liệu cho sàn
Sàn trong phòng sạch cần phải được làm từ các vật liệu bền và dễ vệ sinh, đảm bảo an toàn cho người sử dụng. Một số lựa chọn phổ biến như sàn deck, epoxy, vinyl, ESD (Electrostatic Discharge). Các vật liệu này đều có những ưu điểm riêng, như:
- Sàn deck: Loại sàn này có khả năng chịu lực tốt, phù hợp cho các khu vực cần tải trọng nặng.
- Sàn Epoxy và vinyl: Chúng có tính năng chống thấm và dễ làm sạch, giúp giữ cho bề mặt luôn được vệ sinh.
- Sàn ESD: Được thiết kế để kiểm soát tĩnh điện, bảo vệ thiết bị điện tử khỏi hư hỏng do hiện tượng tích điện, phù hợp sử dụng trong ngành công nghiệp nhạy cảm.
Vật liệu cho cửa
Trong môi trường phòng sạch, cửa có vai trò trong việc kiểm soát bụi bẩn và duy trì độ sạch. Hai loại cửa thường được sử dụng là cửa cuốn và cửa panel:
- Cửa cuốn: Thích hợp cho những lối vào lớn, cần khả năng linh hoạt trong việc sử dụng.
- Cửa panel: Với độ bền và khả năng chịu lực cao, loại cửa này thường được lắp đặt ở những khu vực có yêu cầu khắt khe về an toàn.
Cửa phòng sạch cần phải có bề mặt nhẵn, dễ vệ sinh và không có gờ để tránh tích tụ bụi bẩn. Thiết kế cửa cũng nên mở về phía khu vực sạch hơn và phải được niêm phong khi không sử dụng để duy trì áp suất dương. Ngoài ra, gỗ không bao giờ được sử dụng trong cấu trúc cửa hay cửa sổ của phòng sạch vì nguy cơ nấm mốc và biến dạng. Cửa sổ cần có thiết kế đơn giản, nhẵn và ít nhất phải sử dụng hai lớp kính, với một lớp cố định để ngăn bụi.
Trần nhà phòng sạch
Hệ thống trần trong phòng sạch chủ yếu có hai kiểu thiết kế:
- Hệ thống chữ T: Gồm các tấm panel gắn vào khung trần, tạo sự đồng bộ với tường.
- Hệ thống Clip-in: Được làm từ kim loại nguyên khối, mang lại độ bền và khả năng chống bụi cao hơn.
4. Tiêu chuẩn và quy định về vật liệu xây dựng cho phòng sạch
Tiêu chuẩn sàn phòng sạch
Sàn trong phòng sạch thường là khu vực có mật độ sử dụng cao, vì vậy cần phải đáp ứng một số tiêu chí quan trọng như sau:
- Bề mặt sàn phải trơn nhẵn.
- Khả năng chống trầy xước tốt.
- Chống thấm nước hiệu quả.
- Chịu được va đập.
- Dễ dàng vệ sinh và lau chùi.
- Độ bền phải cao để đảm bảo sử dụng lâu dài.
- Không được có hiện tượng nứt mẻ.
Ngoài ra, với một số loại sàn phòng sạch, yêu cầu về khả năng chống tĩnh điện cũng như sức chịu tải lớn là điều cần thiết.
Xem thêm: Các tiêu chuẩn phòng sạch
Tiêu chuẩn về cửa phòng sạch GMP
Cửa phòng sạch cần phải tuân thủ những tiêu chí sau đây:
- Bề mặt cửa phải nhẵn và dễ dàng vệ sinh.
- Thiết kế cửa cần phải đơn giản để thuận tiện cho việc sử dụng.
- Cần phải được niêm phong khi không trong trạng thái hoạt động, nhằm đảm bảo môi trường luôn duy trì áp suất dương.
- Chất liệu làm cửa phải chống thấm, với các lựa chọn phổ biến là thép hoặc inox, tránh sử dụng gỗ do tính dễ hỏng và khả năng chống ẩm kém.
- Thiết kế cửa cần phải có khả năng chống bụi hiệu quả để bảo vệ không gian phòng sạch.
Việc lựa chọn vật liệu xây dựng phòng sạch không phải là nhiệm vụ đơn giản. Những sai lầm như không tìm hiểu kỹ về đặc tính vật liệu, bỏ qua các tiêu chuẩn cần thiết, hay lựa chọn vật liệu chỉ dựa trên giá cả có thể dẫn đến những hệ quả nghiêm trọng cho chất lượng công trình. Để đảm bảo rằng phòng sạch của bạn hoạt động hiệu quả và bền bỉ, hãy ghi nhớ những điểm đã nêu và thực hiện những quyết định sáng suốt, dựa trên thông tin đầy đủ và chính xác. KYODO cảm ơn bạn đọc đã theo dõi!
