Hệ thống điện nhà xưởng được thiết kế hợp lý sẽ giúp tăng năng suất vận hành, giảm chi phí sản xuất, tính an toàn và tính thẩm mỹ. Vì vậy, việc tư vấn và thiết kế thi công hệ thống điện cần đến các chuyên gia trong lĩnh vực này. Nội dung sau của KYODO sẽ giải đáp trước các câu hỏi như: hệ thống điện của nhà máy cần đảm bảo những yêu cầu gì? Tiêu chuẩn thiết kế điện nhà xưởng trong xây dựng là gì? Cùng theo dõi.
I. Bản vẽ hệ thống điện nhà xưởng cần đáp ứng tiêu chí gì?
Bản vẽ thiết kế hệ thống điện nhà xưởng tiêu chuẩn chính xác và đạt yêu cầu đóng vai trò rất quan trọng. Đây là cơ sở của quá trình thi công để đảm bảo đúng thời gian và các bộ phận, đường nét được bố trí một cách chính xác nhất. Do đó, khi thiết kế, các kỹ sư phải tính đến và đảm bảo đáp ứng các tiêu chí dưới đây.
1. Đảm bảo tính dễ đọc, dễ hiểu
Một bản vẽ cơ điện nhà xưởng đạt chuẩn kỹ thuật phải thể hiện rõ ràng, dễ đọc, dễ hiểu để đội thi công dễ dàng triển khai đúng yêu cầu. Mọi chi tiết trong bản vẽ – từ sơ đồ đấu nối, vị trí lắp đặt tụ điện, đường dây dẫn,… đều cần được thể hiện bằng ký hiệu kỹ thuật đúng chuẩn, kèm chú thích đầy đủ để ai cũng hiểu ý nghĩa.
Trong bản vẽ cần thể hiện rõ từng phân khu được lắp đặt như thế nào, ở vị trí nào, với tỷ lệ thực tế ra sao, đảm bảo khi mang ra thi công sẽ không bị sai lệch. Kỹ sư thiết kế cần thiết kế bản vẽ để có thể áp dụng cho mọi khu vực của xưởng, nhà máy hay hệ thống công nghiệp,… giúp đội thi công chuẩn bị thiết bị, lắp đặt đúng tiến độ, đúng kỹ thuật.
2. Tính toán về mức độ hiệu quả
Các kỹ sư sẽ dựa vào sơ đồ điện trong xưởng để tính toán mức độ hiệu quả hoạt động, đảm bảo hệ thống điện, thiết bị, máy móc (như quạt, thông gió, đèn chiếu sáng,…) hoạt động liên tục, ổn định, giống với các thông số và công suất dự kiến ban đầu. Tính toán hiệu quả sẽ đảm bảo hoạt động trơn tru và an toàn của sản xuất trong dài hạn.
Trưởng nhóm kỹ thuật sẽ quyết định sử dụng thiết bị nào phù hợp, tránh tình trạng quá tải hoặc dao động công suất có thể làm hỏng máy móc và hoạt động kém hiệu quả.
3. Cam kết tính an toàn
An toàn lao động là ưu tiên hàng đầu trong thiết kế và lắp đặt hệ thống điện nhà xưởng. Đội ngũ kỹ sư sẽ tính toán kỹ lưỡng tải trọng, đường dẫn phụ tải, bố trí thiết bị sao cho hạn chế tối đa nguy cơ chập điện, cháy nổ.
Trưởng nhóm kỹ thuật có trách nhiệm sắp xếp, chuẩn bị đầy đủ trang thiết bị bảo hộ lao động phù hợp cho từng hạng mục thi công. Mọi thao tác lắp đặt đều tuân thủ quy trình an toàn, giảm thiểu rủi ro sự cố.
4. Tính toán khối lượng điện năng sử dụng
Dựa trên nhu cầu thực tế và kế hoạch sản xuất, kỹ sư sẽ xác định lượng điện năng tiêu thụ phù hợp, đồng thời đưa ra phương án tối ưu hóa chi phí điện nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả và duy trì hoạt động liên tục.
Ngoài ra, hệ thống điện cần được thiết kế linh hoạt để có thể bổ sung thêm máy móc, dây chuyền khi doanh nghiệp mở rộng sản xuất. Việc tính trước tải đỉnh và tải dự phòng giúp nhà xưởng không rơi vào tình trạng thiếu hụt công suất, giảm thiểu chi phí nâng cấp hoặc cải tạo sau này.
5. Quy trình lập bản vẽ đạt chuẩn
Để đáp ứng đầy đủ các yêu cầu trên, quá trình lập bản vẽ hệ thống điện cần được triển khai theo quy trình chặt chẽ. Cụ thể:
- Khảo sát hiện trạng nhà xưởng bằng thiết bị đo đạc hiện đại như quét 3D hoặc flycam để thu thập số liệu chính xác
- Thiết kế chi tiết trên phần mềm AutoCAD MEP, Revit BIM, thể hiện đầy đủ sơ đồ nguyên lý, sơ đồ lắp đặt, khối lượng thi công
- Kỹ sư trưởng, đơn vị tư vấn và chủ đầu tư kiểm tra, rà soát, điều chỉnh trước khi phê duyệt thi công
Đây là bước quan trọng để đảm bảo mọi thông số kỹ thuật đều đạt chuẩn, tránh những phát sinh không mong muốn khi thi công thực tế.
=>> Liên hệ tư vấn hệ thống cơ điện cho nhà xưởng công nghiệp
II. Các tiêu chuẩn thiết kế điện nhà xưởng bắt buộc
1. Cơ sở pháp lý về tiêu chuẩn thiết kế điện
Trong lĩnh vực cơ điện nhà xưởng, tuân thủ pháp luật và các quy chuẩn kỹ thuật là điều kiện tiên quyết để đảm bảo an toàn điện, phòng cháy chữa cháy và tối ưu hiệu suất vận hành. Các văn bản bắt buộc mà bất cứ chủ đầu tư, nhà thầu thiết kế thi công hệ thống điện nào cũng phải nắm gồm:
- Luật Điện lực Việt Nam
- TCVN 9207:2012 – Thiết kế điện công nghiệp
- QCVN 04:2009/BCT – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn điện
- QCVN QTĐ 8:2010/BCT (Thông tư 04/2011/TT-BCT)
- Tiêu chuẩn, quy chuẩn phòng cháy chữa cháy (PCCC)
Bên cạnh đó, còn có một số tiêu chuẩn kỹ thuật hỗ trợ quan trọng:
- TCVN 5699-1:2010 – Thiết bị điện gia dụng – An toàn.
- TCVN 8241-4-2:2009 / IEC 61000-4-2:2001 – Tương thích điện từ EMC – Phương pháp miễn nhiễm phóng điện.
- TCVN 7922:2008 / IEC 60617:2002 – Quy chuẩn ký hiệu dùng trong bản vẽ điện công nghiệp.
- TCVN 3715:1982 – Tiêu chuẩn trạm biến áp công suất 1000 kVA – 20 kV.
- TCXDVN 319:2004 – Hướng dẫn lắp đặt hệ thống tiếp địa.
- 11 TCN 18:2006 – Tiêu chuẩn ngành điều chỉnh thiết bị điện
Xem thêm: Lắp đặt điện nhà xưởng công nghiệp
2. 4 nhóm tiêu chuẩn kỹ thuật chủ đầu tư cần biết
2.1 Tiêu chuẩn chung về an toàn kỹ thuật điện
An toàn kỹ thuật điện là yếu tố bắt buộc và xuyên suốt từ khâu thiết kế – thi công – vận hành. Theo QCVN QTĐ 8:2010/BCT, hệ thống điện công nghiệp cần đảm bảo:
- An toàn cho thiết bị & con người: Mọi dây dẫn, tủ điện, thiết bị đóng cắt phải đạt tiêu chuẩn an toàn điện, có hệ thống kiểm tra, bảo trì định kỳ.
- Bảo vệ chống điện giật: Thiết kế hệ thống tiếp địa, chống sét; trang bị các thiết bị ngắt mạch tự động khi phát hiện rò điện.
- Bảo vệ chống quá nhiệt, cháy nổ: Các thiết bị công suất lớn cần được bố trí hợp lý để tản nhiệt, cách ly an toàn với các vật liệu dễ cháy.
- Bảo vệ quá dòng, quá áp: Lắp đặt cầu dao, aptomat, CB chống quá tải, chống sự cố chạm chập.
- Kiểm soát dòng điện sự cố & điện áp thao tác: Giảm thiểu rủi ro chập cháy do sự cố hệ thống hoặc tác động từ điện áp khí quyển.
Đồng thời, song song với hệ thống điện, hệ thống PCCC phải được thiết kế đồng bộ, có lối thoát hiểm, đèn sự cố, tín hiệu báo cháy tự động đạt chuẩn.
2.2 Tiêu chuẩn thiết kế bản vẽ điện nhà xưởng
Bản vẽ điện là hồ sơ kỹ thuật quan trọng nhất, quyết định đến tính khả thi – an toàn – dễ thi công của công trình. Một bản vẽ chuẩn cần:
- Tuân thủ quy tắc ký hiệu – tỷ lệ: Áp dụng TCVN 7922:2008 hoặc IEC 60617, đảm bảo mọi đối tượng (dây dẫn, tủ điện, thiết bị chiếu sáng…) đều có ký hiệu rõ ràng.
- Sơ đồ nguyên lý & sơ đồ một sợi: Phải thể hiện mạch điện chính, thiết bị bảo vệ, phụ tải, điểm đấu nối.
- Tính toán tải – khối lượng điện năng: Bản vẽ phải tính toán công suất tiêu thụ, công suất đỉnh, phụ tải dự phòng.
- Hiệu quả vận hành: Từ bản vẽ, kỹ sư có thể xác định khả năng mở rộng, thay đổi dây chuyền phù hợp nhu cầu phát triển sản xuất.
Tiêu chuẩn liên quan:
- TCVN 5699-1:2010: Thiết bị điện an toàn.
- TCVN 8241-4-2:2009: Tương thích điện từ EMC.
- TCXDVN 319:2004: Tiếp địa.
- TCVN 3715:1982: Trạm biến áp công suất lớn.
Xem thêm: Hướng dẫn vẽ sơ đồ điện nhà xưởng CHUẨN
2.3 Tiêu chuẩn lắp đặt tủ điện & thiết bị đóng cắt
Tủ điện điều khiển đóng vai trò trung tâm điều khiển hệ thống điện. Tiêu chuẩn lắp đặt tủ điện nhà xưởng yêu cầu:
- Vật liệu & kết cấu: Vỏ tủ bằng thép không gỉ hoặc sơn tĩnh điện, có thể là tủ 1 hoặc 2 lớp cửa.
- Nguồn điện vào: Đảm bảo ổn định (1 pha 220VAC hoặc 3 pha 380VAC), dòng điện định mức 10 ~ 6300A, dòng cắt 5 ~ 100kA.
- Vị trí lắp đặt: Dễ tiếp cận, có khoảng cách an toàn vận hành & bảo trì, được nối tiếp địa đúng chuẩn.
Tiêu chuẩn quốc tế bắt buộc:
- IEC 60439-1: Quy chuẩn lắp ráp tủ điện hạ thế.
- IEC 60947-2: Thiết bị đóng cắt.
- IEC 61641: Bảo vệ chống sự cố hồ quang.
2.4 Tiêu chuẩn định mức lắp đặt thang máng cáp điện
Hệ thống thang máng cáp giúp sắp xếp đường dây gọn gàng, thuận tiện bảo trì và đảm bảo an toàn điện. Tiêu chuẩn cần tuân thủ gồm:
- Vật liệu: Sử dụng thép mạ kẽm, inox 304 hoặc nhôm chống gỉ.
- Độ dày & tải trọng: Máng cáp phổ biến dày 1–2,5mm, tải trọng thiết kế phù hợp dây dẫn.
- Khoảng cách giá đỡ: 1,2m – 2m, bán kính cong phù hợp dây cáp. Ví dụ: nếu đường kính ngoài nhỏ hơn 100mm, R = 400mm.
- Lắp đặt phụ kiện: Co, tê, nắp đậy ở các vị trí rẽ nhánh, điểm nối.
- Tiêu chuẩn TCVN 9208:2012: Quy định đầy đủ việc treo, giá đỡ, neo giữ, cũng như tháo lắp dễ bảo trì.
Trên đây là những thông tin về tiêu chuẩn thiết kế điện nhà xưởng và thi công phòng sạch mà Kyodotech muốn gửi đến quý khách hàng. Cảm ơn quý khách đã lựa chọn chúng tôi!