Phòng sạch là khái niệm ngày càng quen thuộc với chúng ta, nhất là trong các lĩnh vực sản xuất và y tế. Nếu bạn quan tâm đến những thông tin liên quan về phòng sạch, bạn có thể tìm hiểu thêm tại Website của chúng tôi. Trong các nhà máy, nhà xưởng, bệnh viện, cơ sở y tế, phòng thí nghiệm, phòng mổ, phòng lab, … Bất cứ nơi làm việc nào đều cần có ánh sáng. Và đặc biệt, tại các không gian phòng sạch được thiết kế, tiêu chuẩn ánh sáng cần tỉ mỉ và có nhiều hơn các yêu cầu phức tạp so với chiếu sáng thông thường.
1. Độ rọi tiêu chuẩn là gì?
“Độ rọi tiêu chuẩn” là một khái niệm thường được sử dụng trong các ngành liên quan đến ánh sáng và chiếu sáng. Độ rọi (luminance) là một đại lượng đo lường mức độ chiếu sáng của một bề mặt hoặc một nguồn sáng. Nó thể hiện mức độ sáng của bề mặt hoặc ánh sáng mà con người có thể nhìn thấy được.
Độ rọi được đo bằng các đơn vị đo lường được gọi là nit (cd/m²) hoặc foot-lambert (fL). Một nit tương đương với một candela (cd) trên mỗi mét vuông (m²) của bề mặt. Một foot-lambert tương đương với một lumen trên mỗi foot vuông của bề mặt.
2. Tiêu chuẩn chiếu sáng cho phòng sạch
Tiêu chuẩn chiếu sáng cho phòng sạch được xác định dựa trên mục đích sử dụng của phòng sạch và cần phải đáp ứng những yêu cầu nghiêm ngặt về sạch và an toàn. Phòng sạch là môi trường được kiểm soát chặt chẽ với mục tiêu giảm thiểu lượng bụi, vi khuẩn, và các hạt lơ lửng trong không khí, thường được sử dụng trong các ngành công nghiệp như y học, dược phẩm, điện tử, và hóa học.
Chất lượng chiếu sáng ở các không gian khác nhau sẽ có quy định khác nhau. Thiết kế phải đảm bảo hệ thống chiếu sáng cung cấp đủ độ sáng theo quy định. Độ sáng thường được quy chuẩn bởi “độ rọi“. Độ rọi là đơn vị thể hiện độ sáng tại một điểm mà con người cảm nhận được độ mạnh hay yếu. Đơn vị tính là “lux”, ký hiệu là E.
Công thức tính độ rọi: E = Φ/S
- E là độ rọi
- Φ là tổng quang thông (lumens)
- S là diện tích bề mặt được chiếu sáng (m²)
Ví dụ về độ rọi chiếu sáng cho các không gian khác nhau:
| Khu vực – không gian cần chiếu sáng | Độ rọi tiêu chuẩn (lux) |
| Khu vực công cộng buổi tối | 20 – 50 |
| Khu vực có giao thông và hành lang, cầu thang, thang máy | 50 – 100 |
| Nhà kho | 150 |
| Khu vực làm việc văn phòng, thư viện, phòng thí nghiệm, phòng trưng bày | 500 |
| Siêu thị, xưởng cơ khí | 750 |
| Khu vực đòi hỏi công trình cơ khí chi tiết, vẽ chi tiết, xưởng điện tử | 1500 – 2000 |
| Nơi làm việc đòi hỏi nhiệm vụ kéo dài, liên quan đến các kích thước nhỏ và cần chính xác | 5000 – 10000 |
Ví dụ:
- Khu vực hành lang công xưởng có diện tích 60m² cần được chiếu sáng với độ rọi 250 lux. Hiệu suất chiếu sáng là 100lm/w
- Tổng độ rọi cần thiết là 250 * 60 = 15.000 lumen
- Công suất điện chiếu sáng: 15.000/100 = 150w
- Thiết kế sử dụng đèn 15w cho không gian này nên số lượng đèn cần thiết là 150/15 = 10 bóng đèn.
3. Tiêu chuẩn về thiết bị chiếu sáng
Các lưu ý về tiêu chuẩn chất lượng phần cứng của đèn chiếu sáng phòng sạch
-
Có khả năng chống bám bẩn, bám bụi
Đèn chiếu sáng cũng cần có các tiêu chuẩn chống bám bụi, bẩn đề phù hợp với môi trường phòng sạch, thường thiết kế đạt tiêu chuẩn IP50 trở lên.
-
Khả năng kháng nước, chống thấm, chống gỉ
Đáp ứng cho các tình huống phòng sạch cần duy trì độ ẩm cao, cần các tiêu chuẩn kháng nước (IP54, IP55, IP65) để tránh các tình trạng hư hỏng và ảnh hưởng đến phòng sạch.
-
Cần hoạt động ở nhiệt độ âm, không tỏa nhiệt quá nhiều
Một số khu phòng sạch cần duy trì nhiệt độ rất thấp (kho bảo quản, kho lạnh vaccine), vì vậy vấn đề chiếu sáng ở đây đòi hỏi hệ thống đèn vừa đáp ứng đủ độ sáng và không tỏa nhiệt gây ảnh hưởng đến việc điều tiết nhiệt độ.
- Cần lưu ý các loại chất liệu cấu tạo như hợp kim nhôm, sơn tĩnh điện, …
- Tính thẩm mỹ, phù hợp với thiết kế tổng quan phòng sạch
Lựa chọn đèn chiếu sáng phòng sạch như thế nào?
- Tiết kiệm điện
- Công suất chiếu sáng đảm bảo theo từng yêu cầu thiết kế phòng sạch
- Bền bỉ, ổn định, ít trục trặc hư hỏng
4. Các quy chuẩn tại Việt Nam liên quan đến độ rọi sáng
- Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia QCVB 09:2013
- Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 7114-1:2008
- Quy chuẩn xây dựng Việt Nam QCXDVN 05:2008/BXD
- Quyết định của bộ Y tế QĐ/BYT 3733/2002
- Tiêu chuẩn chiếu sáng Việt Nam TCVN 2018
Với không gian phòng sạch, KYODO chúng tôi luôn có thiết kế và tính toán phù hợp với công suất tải của cả hệ thống điện. Đồng thời cũng thiết kế đảm bảo các tiêu chuẩn chiếu sáng cần thiết và phụ thuộc vào từng tính chất công việc được thực hiện, mức chi phí đầu tư hệ thống phòng sạch.
