Tình hình nhiễm khuẩn tại các cơ sở khám, chữa bệnh đang là một vấn đề mà ngành y tế đang đặt mức độ quan ngại cao. Chính vì lẽ đó, việc thực hiện nguyên tắc vô khuẩn đóng vai trò hàng đầu và là một yêu cầu quan trọng tại các cơ sở này. Trong bài viết này, KYODO sẽ chia sẻ thông tin về 10 nguyên tắc vô khuẩn mà bạn cần biết.
1. Vô khuẩn là gì? Vô khuẩn trong sản xuất dược phẩm
Vô khuẩn (hay vô trùng) là trạng thái không có vi trùng, vi sinh vật, vi khuẩn gây bệnh. Kỹ thuật này được sử dụng ở bệnh viện để bảo vệ bản thân và bệnh nhân khỏi nguy cơ nhiễm trùng.
Vô khuẩn trong sản xuất dược phẩm có nghĩa là không có vi trùng nào trong sản phẩm.
Không thể chỉ dựa vào việc kiểm tra vô trùng mà cần áp dụng quy trình sản xuất đã được kiểm định. Quy trình này phải tuân thủ nguyên tắc GMP và mỗi bước tiệt khuẩn phải được kiểm tra nghiêm ngặt để đảm bảo chất lượng của sản phẩm trước khi đưa ra thị trường.
Xem thêm: Phòng sạch dược phẩm – Lưu ý khi thi công phòng sạch dược phẩm
2. Các hình thức vô trùng
Có nhiều hình thức và phương pháp vô khuẩn được áp dụng trong các lĩnh vực khác nhau.
2.1 Nội khoa
Khái niệm: Là việc làm sạch và giữ vệ sinh một cách kỹ lưỡng để giảm tối đa sự có mặt của các tác nhân gây bệnh trên một không gian hoặc vật phẩm cụ thể. Kết hợp nhiều biện pháp để ngăn vi trùng gây bệnh lây lan, bao gồm việc rửa tay sạch, đeo đồ bảo hộ phù hợp với công việc như khi thực hiện phẫu thuật và các biện pháp khác.
Mục đích:
- Hạn chế số lượng vi trùng có hại ,đồng nghĩa với việc làm tăng chỉ số an toàn cho môi trường sống của con người.
- Hạn chế việc ngăn ngừa vi trùng lây lan từ nơi này sang nơi khác hoặc từ người này sang người khác, cả trực tiếp lẫn gián tiếp.
- Tạo ra một môi trường sống lành mạnh, giúp tăng cường sức đề kháng cho con người.
Các biện pháp bao gồm việc rửa tay thường xuyên, duy trì môi trường xung quanh sạch sẽ, đảm bảo phòng bệnh luôn có không khí thông thoáng, và sử dụng các phòng cách ly để ngăn ngừa sự lây lan của các bệnh truyền nhiễm.
2.2 Ngoại khoa
Khái niệm: Là không có vi khuẩn nào tồn tại trong một vùng hoặc vật thể cụ thể, thậm chí cả trong tế bào sinh sản.
Mục đích: Giúp ngăn ngừa nhiễm trùng trong các thủ thuật phẫu thuật
Vô khuẩn ngoại khoa áp dụng cho các dụng cụ y tế như bảo vệ môi trường trong phẫu thuật, tiêm,…
3. Quy định trong kỹ thuật vô khuẩn
Kỹ thuật vô khuẩn không còn lạ lẫm đối với các chuyên gia y tế.
3.1 Kiểm soát môi trường
Để đảm bảo vô khuẩn, bác sĩ và nhân viên y tế cần kiểm tra kỹ môi trường xung quanh bệnh nhân. Họ cũng phải duy trì vệ sinh trong quá trình điều trị.
Các biện pháp như giới hạn di chuyển, đóng cửa khu vực cần vô trùng và chỉ cho phép một bệnh nhân ở trong khu vực vô trùng cũng được thực hiện để đảm bảo sự vô trùng cao nhất.
3.2 Chuẩn bị vô trùng cho thiết bị y tế và bệnh nhân
Bao gồm một số công việc sau: Tiến hành quá trình khử khuẩn và bảo vệ các dụng cụ, thiết bị y tế trước khi sử dụng, đảm bảo chúng không bị nhiễm khuẩn; sử dụng khăn lau được trùng hóa để tẩy trùng da cho bệnh nhân,…
Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe chịu trách nhiệm cao trong việc chuẩn bị môi trường vô khuẩn cho cả thiết bị y tế và bệnh nhân trước khi tiến hành bất kỳ thủ tục y tế nào khác.
3.3 Xây dựng tường vô khuẩn
Ví dụ: áo choàng, túi bảo vệ dụng cụ y tế, găng tay, mặt nạ y tế,…
Bức tường vô trùng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự truyền nhiễm của vi khuẩn, các tác nhân gây bệnh giữa môi trường sống và bệnh nhân cũng như giữa những nhân viên y tế.
3.4 Hướng dẫn vô trùng
Nhân viên y tế và các bác sĩ, sau khi sử dụng các khu vực vô trùng, bắt buộc tuân thủ một cách nghiêm ngặt các hướng dẫn về tiếp xúc vô trùng. Điều này bao gồm việc ngăn chặn mọi tiếp xúc không cần thiết với các vật phẩm hoặc bề mặt chưa được vô khuẩn.
Đối với các thiết bị đã được vô trùng, quy trình tương tự cũng được áp dụng. Trong trường hợp xảy ra sự cố như việc thiết bị bị hỏng lớp vỏ bảo vệ hoặc rơi xuống đất, nhân viên y tế phải tiến hành lại toàn bộ các thao tác vô trùng trước khi sử dụng lại.
Xem thêm: Phòng sạch Dược phẩm GMP WHO
4. Vô trùng và làm sạch trong y tế có gì khác nhau?
Mục tiêu hàng đầu của cả kỹ thuật vô khuẩn và việc làm sạch cơ bản trong lĩnh vực y tế là đảm bảo rằng bệnh nhân sẽ không bị nhiễm trùng từ các vết thương trên cơ thể.
4.1 Vô trùng
Là quá trình loại bỏ toàn bộ các vi khuẩn và các tác nhân gây bệnh.
Ví dụ: Trong các trường hợp phẫu thuật, nơi sử dụng các dụng cụ y tế để tiếp cận các phần bên trong cơ thể của bệnh nhân, hoặc tiến hành tiêm thuốc…
4.2 Làm sạch trong y tế
Làm sạch trong lĩnh vực y tế là một quy trình thường xuyên và có tính liên tục; phương pháp này tập trung vào việc giảm tối đa sự tồn tại của các vi khuẩn gây hại.
Quy trình này thường được áp dụng cho những người có nguy cơ nhiễm trùng thấp và có thể thực hiện tại nhà hoặc các cơ sở điều trị khác một cách thuận lợi hơn..
Ví dụ: đeo găng tay, thường xuyên rửa tay bằng dung dịch sát khuẩn, kiểm tra và thay băng gạc cho các vết thương đang hồi phục của bệnh nhân, cũng như duy trì vệ sinh chung và dọn dẹp sạch sẽ cho phòng bệnh.
5. 10 nguyên tắc vô khuẩn (vô trùng) bạn cần biết
Dưới đây là 10 nguyên tắc vô khuẩn mà Bộ Y tế khuyến cáo tuân thủ để duy trì trạng thái vô trùng:
- Không được tiếp xúc trực tiếp bằng tay không với các vật đã được vô trùng (bắt buộc phải sử dụng công cụ như kiềm… và đeo găng tay).
- Luôn phải đối diện trực tiếp và không được quay lưng về phía vùng vô trùng khi di chuyển qua đó.
- Giữ gìn trật tự, không kêu la, không hắt hơi, và không đưa tay vào khu vực vô khuẩn.
- Các dụng cụ đã được tiệt khuẩn không được để trong môi trường ẩm ướt hoặc ngâm trong dung dịch.
- Đối với các dụng cụ y tế như kềm, dao, kẹp,… đã được vô trùng, phải luôn được đặt trên thắt lưng và khi sử dụng không được nghiêng lên phía trên, đặc biệt khi kềm đã được ngâm trong dung dịch.
- Khi mở gói vô trùng, phải cầm gói và kéo rìa khăn ra xa và mở khăn hướng về người thực hiện.
- Mở nắp hộp vô trùng, nếu cầm trên tay thì nên để úp, còn nếu đặt trên bàn thì nên đặt ngửa, không được để chạm vào quần áo.
- Một vật đã được vô trùng và được lấy ra khỏi hộp, sẽ tuyệt đối không được tiếp xúc với bất kỳ vật gì khác.
- Sau khi một vật đã được vô khuẩn được lấy ra khỏi hộp, tuyệt đối không được đặt lại vào hộp ban đầu.
- Bất kỳ vật phẩm nào gây nghi ngờ về tình trạng vô trùng, mặc định là chưa được vô trùng.
Trên đây là những kiến thức cơ bản về vô khuẩn, các nguyên tắc quan trọng liên quan và một số nội dung có liên quan. Hy vọng rằng bài viết này đã mang lại cho bạn đọc những thông tin hữu ích và kiến thức cần thiết. KYODO chân thành cảm ơn bạn đã bỏ thời gian đọc!
