ISO 22000 là một trong những tiêu chuẩn phổ biến được áp dụng ở hầu hết các cơ sở sản xuất thực phẩm của khách hàng chúng tôi. Tại các cơ sở này, khách hàng cần yêu cầu về kiểm soát chất lượng sản phẩm, đảm bảo pháp lý và thủ tục để sản phẩm của họ được sử dụng rộng rãi ở mọi thị trường. Cùng KYODO tìm hiểu thêm những thông tin về tiêu chuẩn này qua nội dung sau đây.
1. Tiêu chuẩn ISO 22000 là gì?
ISO 22000 là tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống quản lý an toàn thực phẩm (FSMS – Food Safety Managment System) được phát triển bởi Tổ chức Tiêu chuẩn Hóa quốc tế (ISO). Tiêu chuẩn này cung cấp một khung pháp lý và các yêu cầu cụ thể để tổ chức có thể áp dụng và chứng nhận hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. Nó bao gồm quy định cấu trúc và yêu cầu cho các hệ thống quản lý an toàn thực phẩm ở các tổ chức liên quan đến sản xuất và kinh doanh thực phẩm.
ISO 22000 được thiết kế để đảm bảo rằng sản phẩm thực phẩm không gây hại cho sức khỏe của người tiêu dùng và tuân theo các yêu cầu pháp lý liên quan đến an toàn thực phẩm. Tiêu chuẩn này chứng nhận cho một tổ chức có khả năng kiểm soát các mối nguy (CCP), để đảm bảo an toàn thực phẩm trong quá trình sản xuất, kinh doanh.
Hiện nay, ISO 22000 là tiêu chuẩn quốc tế được chấp nhận trên toàn cầu. Trong đó quy định các yêu cầu đối với hệ thống quản lý an toàn thực phẩm, kết hợp cách tiếp cận ISO 9001 với quản lý an toàn thực phẩm và HACCP, giúp đảm bảo an toàn thực phẩm ở mọi mức độ. Đồng thời cũng đặt nền móng cho việc thiết lập FSSC 22000 và các tiêu chuẩn khác được GFSI công nhận.
2. Hệ thống quản lý ISO 22000
Hệ thống quản lý ISO 22000 có thể được áp dụng cho bất kỳ tổ chức/ doanh nghiệp nào trong chuỗi thực phẩm. Tổ chức/doanh nghiệp trong chuỗi thực phẩm áp dụng và đạt chứng chỉ ISO 22000 được nhìn nhận là một đơn vị có hệ thống quản lý an toàn thực phẩm tốt và đảm bảo cung cấp các sản phẩm thực phẩm an toàn, chất lượng cho người tiêu dùng.
Hệ thống quản lý theo tiêu chuẩn ISO 22000 bao gồm một loạt các yêu cầu và quy trình để đảm bảo an toàn thực phẩm. Các yếu tố quan trọng bao gồm:
- Lập kế hoạch và quản lý rủi ro: ISO 22000 yêu cầu tổ chức xác định và đánh giá các rủi ro liên quan đến an toàn thực phẩm và phát triển các biện pháp kiểm soát để giảm thiểu rủi ro này.
- Quản lý hồ sơ và tài liệu: Tổ chức phải duy trì các hồ sơ và tài liệu liên quan đến an toàn thực phẩm để có thể theo dõi và đánh giá hiệu suất của hệ thống.
- Kiểm tra và xác minh: ISO 22000 đòi hỏi tổ chức thực hiện kiểm tra và xác minh định kỳ để đảm bảo rằng hệ thống đang hoạt động hiệu quả và tuân theo tiêu chuẩn.
- Xử lý sự cố và cải thiện liên tục: Phản ứng nhanh chóng đối với bất kỳ sự cố liên quan đến an toàn thực phẩm và xác định cách cải thiện hệ thống của họ để ngăn chặn các sự cố tương tự trong tương lai.
Xem thêm: Top 10 tiêu chuẩn thực phẩm phổ biến
Đối tượng áp dụng
ISO 22000 áp dụng cho mọi tổ chức liên quan đến thực phẩm, bao gồm các nhà sản xuất thực phẩm, nhà hàng, nhà máy chế biến thực phẩm, vận chuyển và lưu trữ thực phẩm, và nhiều tổ chức khác. Nó không giới hạn trong việc áp dụng cho loại thực phẩm cụ thể nào mà áp dụng cho toàn bộ chuỗi cung ứng thực phẩm. Tiêu chuẩn này có thể được áp dụng cho các tổ chức thuộc mọi quy mô, từ các doanh nghiệp nhỏ đến các doanh nghiệp lớn.
Các tổ chức/doanh nghiệp có thể áp dụng tiêu chuẩn 22000
- Các doanh nghiệp sản xuất, chế biến đồ ăn, nhà hàng.
- Các doanh nghiệp chế biến rau, củ, quả, thịt trứng sữa, thủy hải sản.
- Các doanh nghiệp sản xuất, chế biến gia vị, phụ gia thực phẩm.
- Các doanh nghiệp sản xuất vật liệu bao bì, đóng gói thực phẩm.
- Các doanh nghiệp sản xuất thực phẩm chức năng.
- Các doanh nghiệp sản xuất, chế biến đồ uống, nước ngọt, nước đóng chai, sữa, Café, chè,..
- Hệ thống siêu thị, chuỗi bán buôn, bán lẻ thực phẩm.
- Doanh nghiệp xản xuất và chế biến thức ăn chăn nuôi gia súc.
- Trang trại trồng trọt và chăn nuôi.
- Các hãng vận chuyển thực phẩm.
Tiêu chuẩn ISO 22000 không áp dụng cho các tổ chức không tham gia vào chuỗi cung ứng thực phẩm, không sản xuất hoặc không cung cấp thực phẩm trực tiếp cho người tiêu dùng.
3. Yêu cầu của ISO 22000:2018
Phiên bản mới nhất của tiêu chuẩn này là ISO 22000:2018.
Những yêu cầu chính
- Thiết lập và thực hiện hệ thống quản lý an toàn thực phẩm
- Phân tích mối nguy và xác định các điểm kiểm soát tới hạn (CCP)
- Thiết lập các biện pháp kiểm soát tại các CCP
- Thực hiện các biện pháp kiểm soát và giám sát
- Thực hiện các biện pháp khắc phục và phòng ngừa
- Thực hiện các biện pháp kiểm tra và đánh giá
- Thực hiện các biện pháp cải tiến liên tục
Khi áp dụng tiêu chuẩn ISO 22000, doanh nghiệp cần tuân thủ một loạt các quy trình và yêu cầu để đảm bảo an toàn thực phẩm tổng thể cho toàn tổ chức. Điều này đòi hỏi sự cam kết của Ban Quản lý hàng đầu (Ban ISO), những người có trách nhiệm đưa ra chính sách về an toàn thực phẩm.
Các nội dung chi tiết
- Lập kế hoạch chi tiết: Để đảm bảo an toàn thực phẩm, doanh nghiệp cần lập kế hoạch cụ thể và chi tiết, đảm bảo rằng tất cả các khía cạnh của hệ thống đều được xem xét và điều chỉnh.
- Thiết kế hệ thống quản lý: Hệ thống quản lý cần được thiết kế một cách cẩn thận để đảm bảo rằng nó đáp ứng các yêu cầu của ISO 22000 và phù hợp với doanh nghiệp.
- Văn bản hóa kế hoạch và quy trình: Để dễ dàng phổ biến, các kế hoạch và quy trình cần được văn bản hóa và cung cấp cho từng bộ phận.
- Duy trì hồ sơ và tài liệu: Hồ sơ và tài liệu liên quan đến hiệu suất của hệ thống cần được duy trì một cách cẩn thận để có thể theo dõi và đánh giá hiệu quả.
- Thành lập Đội An toàn Thực phẩm: Đội này cần bao gồm các thành viên là cá nhân có trình độ và khả năng đảm bảo an toàn thực phẩm.
- Xác định thủ tục truyền thông: Để giao tiếp hiệu quả với khách hàng, nhà cung cấp và nội bộ công ty, doanh nghiệp cần xác định các thủ tục truyền thông hiệu quả.
- Xây dựng kế hoạch khẩn cấp: Để đối phó với tình huống khẩn cấp, cần xây dựng kế hoạch và quy trình phù hợp.
- Họp đánh giá nội bộ: Doanh nghiệp cần tổ chức các buổi họp đánh giá nội bộ để đảm bảo hiệu quả của hoạt động của hệ thống quản lý an toàn thực phẩm.
- Thực hiện chương trình tiên quyết: Ngoài việc tuân thủ ISO 22000, doanh nghiệp cũng cần thực hiện các chương trình tiên quyết để đảm bảo an toàn thực phẩm.
- Tuân thủ nguyên tắc HACCP: Doanh nghiệp cần tuân thủ 7 nguyên tắc của tiêu chuẩn HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points).
- Thiết lập hệ thống truy xuất và xác định nguồn gốc của sản phẩm.
- Hệ thống hành động kiểm soát: Cần thiết lập hệ thống để kiểm soát và khắc phục sản phẩm không phù hợp.
- Cung cấp đầy đủ nguồn lực: Để đảm bảo tính hiệu quả, doanh nghiệp cần cung cấp đầy đủ nguồn lực, bao gồm đào tạo nhân viên, cơ sở hạ tầng hiện đại và môi trường làm việc thích hợp.
- Duy trì việc theo dõi và thu hồi sản phẩm: Trong trường hợp cần thiết, doanh nghiệp cần thực hiện công bố và tiến hành việc thu hồi sản phẩm một cách hiệu quả.
- Kiểm soát thiết bị đo lường và giám sát: Các thiết bị đo lường và giám sát cần được kiểm tra để đảm bảo tính chính xác và đáng tin cậy của thông tin thu thập.
- Kiểm tra và đánh giá nội bộ: Thiết lập và duy trì việc kiểm tra, đánh giá nội bộ để đảm bảo tuân thủ và hiệu quả của hệ thống quản lý an toàn thực phẩm.
4. Lợi ích của việc áp dụng ISO 22000
Đảm bảo an toàn thực phẩm toàn diện
Chứng nhận ISO 22000 đem lại khả năng kiểm soát toàn bộ quá trình sản xuất thực phẩm, bắt đầu từ khâu nuôi trồng, đánh bắt, sơ chế, và chế biến cho tới khi sản phẩm được đưa đến tay người tiêu dùng. Điều này đồng nghĩa với việc đảm bảo rằng nguy cơ liên quan đến an toàn thực phẩm đã được xem xét và kiểm soát kỹ lưỡng.
Hiệu quả và liên tục
Chứng nhận ISO 22000 là minh chứng rõ ràng cho việc hệ thống quản lý an toàn thực phẩm đã được thiết kế một cách khoa học và hoạt động một cách hiệu quả. Nó cũng bao gồm việc tiến hành kiểm tra và cải tiến liên tục, đảm bảo rằng hệ thống luôn được cải thiện để đối phó với thách thức ngày càng phức tạp trong lĩnh vực an toàn thực phẩm.
Lợi thế cạnh tranh toàn cầu
Doanh nghiệp được chứng nhận ISO 22000 được coi là có hệ thống quản lý an toàn thực phẩm quốc tế. Điều này tạo ra một lợi thế cạnh tranh lớn, đặc biệt khi họ muốn xuất khẩu sản phẩm đến các thị trường khó tính trên toàn thế giới. Giấy chứng nhận tiêu chuẩn ISO 22000 thậm chí còn được yêu cầu trong bộ hồ sơ đăng ký với Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cho các cơ sở thực phẩm.
Giảm nguy cơ sai lỗi và chi phí rủi ro
Khi áp dụng ISO 22000, doanh nghiệp phải tuân thủ các Chương trình tiên quyết như GMP (Good Manufacturing Practices) và SSOP (Sanitation Standard Operating Procedures) để hạn chế nguy cơ liên quan đến thực phẩm. Họ cũng phải xây dựng hệ thống kiểm soát kỹ thuật, quy trình kiểm soát, và tài liệu hỗ trợ. Những biện pháp này giúp giảm thiểu chi phí lãng phí do sản phẩm bị hư hỏng hoặc sai lỗi.
Đáp ứng nhu cầu của khách hàng
Việc có chứng chỉ ISO 22000 đối với doanh nghiệp trong chuỗi cung cấp thực phẩm đảm bảo rằng họ đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao về chất lượng và an toàn thực phẩm của khách hàng. Khách hàng cảm thấy yên tâm khi mua sản phẩm từ những doanh nghiệp có hệ thống quản lý tốt an toàn vệ sinh thực phẩm và cung cấp sản phẩm an toàn và chất lượng cho họ.
Giảm áp lực pháp lý và thanh tra, kiểm tra
Doanh nghiệp có chứng nhận ISO 22000 có thể được miễn hoặc giảm áp lực trong một số thủ tục pháp lý liên quan đến an toàn thực phẩm. Một số trường hợp, có thể được miễn kiểm tra một số điểm khi đã có giấy chứng nhận về cơ sở đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm từ các quy định của pháp luật.
Nâng cao nhận thức của nhân lực
Việc đào tạo và hướng dẫn cho các thành viên trong doanh nghiệp về hệ thống quản lý ISO 22000 giúp mỗi cá nhân nhận thức về trách nhiệm và quy trình kiểm soát chất lượng. Từ đó tạo sự chuyên nghiệp và có nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của an toàn thực phẩm khi tham gia quá trình sản xuất.
5. Kiểm định và cấp chứng nhận ISO 22000
Các tổ chức kiểm định an toàn thực phẩm theo ISO 22000 tại Việt Nam
- Tổ chức chứng nhận TQC CGLOBAL
- Tổ chức chứng nhận Bureau Veritas
- Tổ chức chứng nhận SGS
- …
Các phương pháp kiểm tra và đánh giá chính
- Đánh giá tài liệu: Kiểm tra các tài liệu của hệ thống quản lý an toàn thực phẩm của doanh nghiệp, bao gồm chính sách, thủ tục, hướng dẫn, hồ sơ,…
- Đánh giá thực tế: Khảo sát thực tế cơ sở sản xuất và các hoạt động của doanh nghiệp để xác định tính phù hợp của hệ thống quản lý an toàn thực phẩm với các yêu cầu của tiêu chuẩn.
- Phỏng vấn: Phỏng vấn các nhân viên của doanh nghiệp để thu thập thông tin về thực tiễn áp dụng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm.
Quy trình cấp chứng nhận ISO 22000
- Đăng ký chứng nhận và thỏa thuận với tổ chức chứng nhận.
- Lên kế hoạch và tổ chức đánh giá sơ bộ cơ sở sản xuất.
- Đánh giá tài liệu và đánh giá cơ sở sản xuất.
- Đánh giá nội bộ.
- Đánh giá báo cáo.
- Trình và xem xét báo cáo đánh giá.
- Công bố và cấp chứng nhận.
5. Các thông tin bổ sung
ISO 22000 có bao nhiêu phiên bản?
ISO 22000 đã có 2 phiên bản chính thức là là ISO 22000:2005 và ISO 22000:2018.
- Phiên bản hiện hành là ISO 22000:2018.
- Phiên bản cũ hơn là ISO 22000:2005.
- Tiêu chuẩn quốc gia của Việt Nam tương đương là TCVN ISO 22000:2007 và TCVN ISO 22000:2018.
Phiên bản 2018 của ISO 22000 có một số thay đổi quan trọng so với phiên bản 2005
- Tăng cường tính linh hoạt và khả năng áp dụng cho các tổ chức.
- Tập trung nhiều hơn vào các mối nguy và rủi ro liên quan đến an toàn thực phẩm.
- Cải thiện hiệu quả của hệ thống quản lý an toàn thực phẩm.
Ngoài các yếu tố đã đề cập, ISO 22000 còn có các phiên bản cụ thể cho các ngành thực phẩm khác nhau như chế biến thực phẩm, dịch vụ thực phẩm, và sản xuất thức ăn cho động vật. Tùy thuộc vào loại hình sản xuất và mục tiêu cụ thể, các tiêu chuẩn ISO khác nhau có thể được áp dụng. Tổ chức cần nắm rõ yêu cầu cụ thể cho ngành của họ và đảm bảo tuân thủ đầy đủ.
Xem thêm: Những lưu ý khi Thiết kế, xây dựng nhà máy thực phẩm
KYODO có thể hỗ trợ các nhà sản xuất về ISO 22000 như thế nào?
Khảo sát, đánh giá và hiểu rõ nhu cầu
KYODO có thể bắt đầu bằng việc hỗ trợ các nhà sản xuất xác định nhu cầu cụ thể của họ liên quan đến tiêu chuẩn ISO 22000. Điều này bao gồm việc xác định mục tiêu sản xuất kinh doanh, quy mô và phạm vi dự án.
Thiết kế, tư vấn và xây dựng kế hoạch hỗ trợ
Sau khi hiểu rõ nhu cầu của khách hàng, KYODO có thể xây dựng một kế hoạch hỗ trợ cụ thể dựa trên yêu cầu của ISO 22000 và các tiêu chuẩn liên quan khác, bao gồm thiết kế cơ sở, phòng sạch sản xuất, tư vấn một số vấn đề về quy trình, sử dụng thiết bị máy móc và công cụ hỗ trợ, hợp tác tham chiếu tài liệu từ các tổ chức chứng nhận uy tín.
Đào tạo và hướng dẫn
KYODO là đơn vị hợp tác chiến lược của một số tổ chức chứng nhận uy tín. Vì vậy chúng tôi có khả năng kết nối và cung cấp đào tạo, hướng dẫn cho các nhà sản xuất và nhân sự của họ về các yêu cầu và quy trình cần thiết giúp tuân thủ ISO 22000. Mục tiêu là hiểu rõ và triển khai các nguyên tắc về quản lý an toàn thực phẩm, đánh giá rủi ro, và quản lý vệ sinh thực phẩm.
Đề xuất cải tiến, nâng cấp để đáp ứng với các thay đổi pháp lý và các tiêu chuẩn khác
Chúng tôi thực hiện các cuộc kiểm tra và đánh giá hiệu suất định kỳ cho các khách hàng. Từ đó KYODO có thể đề xuất các cải tiến và nâng cấp về hệ thống cơ sở vật chất. Giúp đảm bảo các nhà sản xuất luôn duy trì và nâng cao sự tuân thủ ISO 22000 theo thời gian, đồng thời đáp ứng các quy định của pháp luật về an toàn vệ sinh thực phẩm.
KYODO có thể đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các nhà sản xuất về ISO 22000 từ việc thiết kế xây dựng cơ sở vật chất, tư vấn sử dụng thiết bị công cụ, các giải pháp tùy biến phù hợp hiện trạng cho đến hỗ trợ đào tạo, hướng dẫn tuân thủ để đạt chứng nhận ISO. Hãy liên hệ với chúng tôi khi có kế hoạch xây dựng hoặc cải tạo cơ sở sản xuất thực phẩm của bạn.
