Bag filter là một trong những thiết bị lọc không khí hiệu quả thường được sử dụng trong lọc bụi công nghiệp, hoặc các phòng sạch. Nội dung sau đây, KYODO sẽ cung cấp những thông tin giúp bạn đọc hình dung được bag filter là gì? Cấu tạo, cơ chế hoạt động ra sao? Chúng được ứng dụng như thế nào? Và ở các phòng sạch loại lọc này có tác dụng như thế nào? Cách phân loại bag filter.
I. Bag filter là gì?
Bag filter có thể hiểu thành nghĩa tiếng việt là “túi lọc” hoặc “lọc túi” có chức năng lọc bụi bẩn trong không khí. Các túi lọc này có nhiệm vụ lọc khí, giúp kiểm soát lượng bụi đi vào và thoát ra khỏi không gian phòng sạch. Túi lọc loại bỏ bụi bằng cách giữ lại và thu gom các hạt khi cho không khí đi qua.
Bag filter là thiết bị có chức năng lọc không khí, được sử dụng rất phổ biến trong các phòng sạch hiện nay. Bag filter được các nhà thầu thiết kế thi công phòng sạch ứng dụng nhiều trong hệ “điều hòa và xử lý không khí” ở các cơ sở như phòng sạch, trung tâm/tòa nhà thương mại, các khu dân cư.
II. Phân loại bag filter trong phòng sạch
Dựa vào các tiêu chuẩn phòng sạch quốc tế ISO 14644 và 14698, Bag filter được phân loại theo khả năng lọc.
1. Túi lọc hiệu suất thấp: cấp G3, cấp G4, cấp M5 đến EN779
Loại này thường được dùng ở những khu vực chung trong phòng sạch (khu vực giao nhau, bán sạch, không yêu cầu cấp sạch). Nơi không khí không có yêu cầu phải sạch hoàn toàn, và các hạt bụi siêu nhỏ được phép tồn tại ở mức cho phép.
Bộ lọc khí hiệu suất thấp được sử dụng để làm bộ phận lọc cơ sở cho các thiết bị thông gió trong phòng sạch. Thường thấy nhất là ở quạt, CDU, FCU, …
2. Túi lọc hiệu suất cao: Cấp M5, M6, F7, F8, F9 đến EN779
Loại này dùng cho khu vực không khí sạch hoàn toàn như phòng nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, chiết rót, đóng gói… Những không gian này yêu cầu cao về kiểm soát nồng độ các hạt bụi và khả năng duy trì độ sạch liên tục.
3. Túi lọc Bag filter cứng: cấp M6, F7, F8, F9 đến EN779: 2012
Bag filter cứng là giải pháp lọc hiệu suất cao cải tiến, phù hợp hơn tại các khu vực có luồng không khí thay đổi liên tục. Đáp ứng được yêu cầu về làm sạch tại các vị trí then chốt mà Bag filter hiệu suất cao bình thường khó có thể đáp ứng. Trong phòng sạch, các loại lọc túi phổ biến thường dùng có phân loại từ chuẩn F5 đến chuẩn F9 theo tiêu chuẩn EN 779.
Thông tin thêm: EN 779 là bộ tiêu chuẩn chung dùng để đánh giá và kiểm tra hiệu suất lọc khí. Tiêu chuẩn EN779 được ban hành lần đầu vào năm 1993, bởi Ủy ban Tiêu chuẩn hóa Châu Âu (CEN – Comité Européen de Normalisation).
Xem thêm: Cấu tạo màng lọc Hepa và nguyên lý hoạt động
III. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của bag filter trong phòng sạch
Bộ lọc túi – Bag filter được làm từ cả sợi polyme và sợi thủy tinh, được lắp ráp trong một khung nhôm hoặc thép chắc chắn. Khi không khí chứa bụi đi qua màng lọc của Bag filter, các hạt bụi sẽ được giữ lại, không khí sạch được đi ra ngoài thông qua các khe hở. Đây là nguyên lý cơ bản của hệ thống túi lọc khí.
Khả năng lọc sạch không khí phụ thuộc vào kiểu thiết kế và cấp độ lọc của chất lọc. Túi lọc có 3 loại, kết cấu chính là túi lọc kết cấu từ sợi, túi lọc màng và túi lọc có nhiều lớp. Mỗi loại có khả năng làm sạch không khí với kích thước hạt khác nhau.
Đặc tính kỹ thuật của bộ lọc túi hiệu suất cao có thể loại bỏ bụi lên đến 99%. Hoạt động với các môi trường có nồng độ bụi/khí thải nằm trong khoảng 10mg/m2.
Luồng khí sạch hơn là kết quả của các hiệu ứng tổng hợp diễn ra trong lồng túi. Đó là nguyên lý sàng, va chạm quán tính, hút, khuếch tán, lắng đọng và tĩnh điện.
1. Nguyên lý sàng
Khi đường kính hạt bụi lớn hơn không gian giữa các sợi lọc thì các hạt bụi bị chặn lại. Đối với hình thức lọc sợi thì nguyên lý này ít mang tới hiệu quả. Nguyên nhân vì khoảng cách giữa các sợi thường lớn hơn đường kính hạt bụi.
2. Nguyên lý va chạm
Luồng không khí được đẩy qua tấm lọc và sợi lọc luôn chuyển động không ngừng. Khi dòng khí có chứa bụi đi đến gần sợi lọc, hướng đi của chúng bị lệch khỏi quỹ đạo ban đầu. Những hạt bụi va chạm vào sợi và thay đổi hướng di chuyển ra khỏi luồng khí chính, và bị giữ lại.
3. Nguyên lý hút tĩnh điện, lực hấp dẫn
Nguyên lý hút xảy ra khi luồng khí tiếp xúc với các sợi lọc. Các hạt bụi nhỏ bám dính trên bề mặt sợi vải lọc do lực hút tĩnh điện, lực hút hấp dẫn, tính chất hút ẩm, kết dính.
4. Nguyên lý khuếch tán
Khi các hạt bụi có kích thước cực nhỏ (0,2μm trở xuống), sự va chạm của các phân tử khí lệch khỏi đường thẳng chuyển động không đều (còn gọi là chuyển động nhiệt). Lúc này sẽ làm tăng cơ hội tiếp xúc giữa bụi và sợi lọc. Các hạt bụi càng nhỏ thì chúng chuyển động càng nhanh và mạnh. Khuếch tán rộng hơn trong tấm lọc và bị dữ lại.
5. Nguyên lý lắng đọng
Các hạt bụi với kích thước nhất định sẽ bị cản lại bởi túi lọc và lắng đọng xuống đáy nhờ trọng lực.
IV. Khi nào cần vệ sinh Túi lọc – Bag Filter
Với các túi lọc, thông thường sẽ có cơ chế tự làm sạch định kỳ. Sau khi tự động vệ sinh, túi lọc có thể khôi phục trạng thái về như ban đầu. Tuy nhiên, theo thời gian và chu kì sử dụng, túi lọc sẽ xuống cấp và hư hao. Bên cạnh đó, túi lọc còn bị ảnh hưởng bởi đặc thù môi trường sử dụng, áp suất, lưu lượng không khí, nhiệt độ, độ ẩm. Việc kiểm tra và vệ sinh thường xuyên rất cần thiết cho các túi lọc để đảm bảo chất lượng không khí.
Khi lượng bụi ngày càng tăng lên, tích tụ và gây cản trở luồng không khí lưu thông thì công suất tiêu thụ năng lượng sẽ tăng lên. Lúc này, cần đến việc làm sạch hoặc thay thế của con người, sẽ giúp loại bỏ bụi thải một cách triệt để hơn và tiết kiệm chi phí vận hành hệ thống. Nhưng cần lưu ý vệ sinh và thay thế đúng cách theo khuyến cáo của các nhà cung cấp túi lọc. Tránh vệ sinh quá mức và sai cách dẫn đến các tác động không mong muốn.
V. Ứng dụng của túi lọc trong phòng sạch
Trong hệ thống điều hòa không khí phòng sạch, Bag filter sẽ ở vị trí lọc sơ cấp hoặc thứ cấp, trước bộ lọc hepa. Tiếp sau nó còn có nhiều bước xử lý không khí khác để tạo ra môi trường sạch theo yêu cầu sản xuất, nghiên cứu.
Ngày nay, Bag filter cũng được sử dụng rất phổ biến nhờ hiệu suất lọc cao. Bộ lọc khí ngoài được dùng trong các bước xử lý khí thải tại nhà máy, khu công nghiệp khi xả thải ra môi trường. Thiết bị này còn được dùng ở hệ thống HVAC của tòa nhà dân cư, trung tâm thương mại… Có thể nói, Bag filter đang được ứng dụng phổ biến để làm sạch môi trường, giảm thải ô nhiễm không khí.
